<script async src="https://pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-7143897352168730"
crossorigin="anonymous"></script>
PHÍA SAU NHỮNG LỜI
NÓI DỐI
Như Quỳnh, Trưởng phòng Kế toán:
Từ
thuở nhỏ, tôi đã được gia đình, nhà trường dạy dỗ về lòng thành thật.
Tôi
đã đọc, nhớ như in Ông đồ Bể
của Khái Hưng, truyện ngắn thứ nhất ở bộ Sách Hồng của Tự Lực Văn đoàn dành cho
thiếu nhi. Tôi tự hứa cố gắng sống thành thật như ông đồ Bể, dù tôi biết đó chỉ
là nhân vật tưởng tượng của Trần Khánh Giư. Ông đã chứng tỏ một tư cách quang
minh chính đại, từ việc không bẻ mía bên đường để ăn khi đang khát, đến việc
không đút lót, lễ lạc quan viên để thi đỗ, và không nhận phẩm vật vua ban, khi
biết mình thi đỗ trạng nguyên nhờ thần linh can thiệp…
Tôi
cũng tâm đắc mẩu chuyện Tuyển Nhân Viên
đọc trên báo. Với câu thứ nhất: Ở cơ quan chúng
tôi, tiêu chí thứ nhất là sự sạch sẽ. Anh/Chị đã chùi sạch giày vào tấm thảm để
ngoài hành lang chưa? Ứng viên giật mình: Thưa, chùi rồi ạ. Câu tiếp theo là phán quyết: Tiêu chí thứ hai là sự thành thật. Anh/Chị bị loại: ngoài hành lang
không có tấm thảm chùi chân nào cả…
Tốt
nghiệp đại học Tài chính, tôi nhận công tác Kế toán Vật tư, vài năm sau là Kế
toán Tổng hợp, kiêm Trưởng phòng Kế toán một trường đại học ở Huế. Công việc
chuyên môn giúp tôi hoàn chỉnh sự chính xác, chỉn chu trong đời sống, sinh hoạt
hàng ngày. Lâu dần thành thói quen, khi có sai sót, tôi sẳn sàng nhận lỗi để sửa
chữa lại, chứ càng né tránh, hậu quả càng nặng nề hơn.
Tháng
4, năm 1979…
Thế
mà anh chàng Quân lại dẫn dắt tôi vào con đường dối trá. Tôi nhớ rõ mồn một buổi
gặp anh đầu tiên, qua điện thoại.
Theo
Quân kể lại (đường dây quân đội thường bị nhiễu
sóng, tôi phải vận dụng hết thính lực mới nghe rõ), Quân và anh Chiến
(chồng của Linh Chi, bạn thân của tôi, đang là Quản thủ
Thư viện trong Trường) đều là lính Trinh sát của Tiểu đoàn, thuộc
F286. Sau mấy lời tự giới thiệu, Quân hỏi thăm mọi người trong nhà anh Chiến
(anh Chiến là độc đinh, ba anh đã mất từ lâu). Trước hết là bệnh tình của mẹ
anh Chiến (đang được tiếp tục điều trị tại nhà để
phục hồi, sau tai biến do huyết áp), rồi đến sức khỏe của Linh Chi (đang mang thai tháng thứ ba, tiến triển và tiên lượng
tốt).
Vui
miệng, tôi định nhắc lại chuyện Chiến tranh thủ tạt về nhà nửa tiếng đồng hồ mấy
tháng trước (và tạo ra sản phẩm). Lũ bạn
gái chúng tôi tếu táo bịa chuyện: anh Chiến vội vàng
quên cả tháo ba lô, nên ban đầu Linh Chi cứ thắc mắc mới mấy tháng ăn cơm lính
mà sao anh lên cân quá! Sau đó, tôi chợt nhớ ra, ở đầu dây bên kia
chỉ là người mới quen thôi, nên lặng im, cố nhịn.
Lại
nghe giọng ngập ngừng của Quân, tôi phải lắng tai mới nghe rõ: Cách đây hai tuần, Mặt trận 479 đang mùa chiến dịch, Tổ
tam tam của Chiến bị một quả B41. Chiến bị thương nặng, nhập viện điều trị mấy
tuần rồi hy sinh… Tôi
thảng thốt: Anh Chiến mất rồi à? Sao không thấy đơn
vị ở Kampuchia báo về gia đình? Có đem xác về nước được không? Quân chậm rãi: Chiến tranh mà. Chúng tôi phải tạm chôn anh ấy ở
Kompong Cham, nhờ dân địa phương đó hương khói. Có điều kiện, đơn vị sẽ tổ chức
đưa xác anh và những liệt sĩ khác về.
Tôi
ngậm ngùi: Tội nghiệp cho anh ấy. Không biết khi
hay tin dữ, mẹ anh ấy có chịu đựng được không… Quân nhỏ giọng: Biết
mình khó qua khỏi, anh ấy rất lo ảnh hưởng đến sức khỏe của Mẹ, nên dặn tôi nhờ
chị báo riêng cho chị Chi thôi. Tôi ngắt lời: Chẳng
lẽ tụi em dấu Mẹ anh ấy suốt đời à? Quân trầm ngâm: Cụ đang mong ngày chào đời của cháu nội, hy vọng cháu
sẽ làm Cụ khuây khỏa. Trong mấy tuần cuối đời, anh Chiến viết liền sáu lá thư
cho gia đình, nhờ tôi mỗi tháng gởi về gia đình một lá, mong sao giữ Cụ được đến
ngày cháu chào đời. Anh Chiến đã tính, khoảng sáu tháng nữa là chị Chi sinh
cháu...
Suy
đi tính lại, không biết làm gì hơn để giữ sức khỏe cho mẹ anh Chiến, tôi nghĩ
chắc phải nghe theo lời của anh Quân.
Giọng
Quân ngần ngừ: Khi nào tôi về phép, sẽ ghé ngang Huế,
mang quân tư trang của anh Chiến về trao lại cho chị Chi. Nhờ chị làm công tác
tư tưởng cho chị Chi trước… Tôi gật đầu, dù qua điện thoại, Quân không thấy cái gật đầu
của tôi: Em sẽ cố trấn an và thuyết phục Linh
Chi bình tĩnh, lo chu toàn cho cháu. Anh nhớ tuyệt đối giữ không để mẹ anh Chiến
biết nhé.
Vô
hình chung, tôi nhớ lại công chúa Liên Hương, vợ nhân vật truyền thuyết Ông đồ
Bể, khi chứng tỏ tính thành thật với vua cha: Trong
đời con, một đôi khi con cũng nói dối, nhưng là những câu nói dối vô hại, hoặc
vì phép xã giao, hoặc vì lòng nhân đạo, để bào chữa hành động dối trá của tôi.
***
Tháng
10, năm 1980…
Hôm
nay là ngày Lễ Thôi Nôi của con trai anh Chiến và Linh Chi.
Tôi
ngắm mẹ anh Chiến đang bế cháu nội bằng tay trái, ru cháu Thắng bằng giọng hơi
ngọng nghịu. Thật khó tin rằng, bà đã vượt qua đợt tai biến mạch máu não năm
trước. Tuy tay phải của bà có phần lóng ngóng, nhưng thần thái bà luôn luôn vui
vẻ, phấn khởi. Giọng nói, nụ cười của bà tuy hơi méo mó, nhưng vẫn nở thường
xuyên trên môi. Cháu Thắng nhờ đã quen mặt, quen hơi bà nội từ lúc mới sinh,
nên không lấy làm lạ, chịu để cho bà bế ẵm.
…Tôi
không còn mặc cảm dối trá như những tháng đầu, sau khi liên lạc với anh Quân nữa.
Đến hẹn lại lên, khoảng tuần đầu mỗi tháng,
tôi đến Phòng Văn thư của Trường, nhận phong bì thư dán tem quân đội, do anh
Chiến viết trước khi mất (và anh Quân tuần tự gởi về), mang đến Thư viện trao lại
cho Linh Chi, để đọc cho mẹ anh Chiến nghe.
Sau
cơn sốc tinh thần, ban đầu khóc lóc, vật vã khi biết tin Chiến hy sinh, Linh
Chi đã bình tĩnh lại dần, lau nước mắt để tập trung trước
là lo cho cháu, sau là lo cho Bà Nội, theo lời khuyên của mọi người. Nhiều lần nhìn Linh Chi chăm chú đọc
những lá thư với những nét chữ chân phương quen thuộc của anh Chiến, lòng tôi lại
nao nao xúc cảm. Tôi thương hình ảnh anh bộ đội đang xông pha nơi đầu sóng ngọn
gió, quý gia đình đang xây dựng hậu phương vững chắc để ổn định tinh thần người
lính nơi tiền tuyến, và đặc biệt trân trọng những người chấp nhận âm thầm chịu
nỗi đau để trấn an tinh thần người thân, như Linh Chi bạn tôi. Hồi còn đi học,
Linh Chi và tôi thường nói đùa: sau này chỉ lấy chồng
là bộ đội, hoặc bộ đội chuyển ngành, và giải thích tếu táo: vì đã quen với tác phong thi hành trước, khiếu nại sau…
Nội
dung những lá thư của anh Chiến viết trước khi mất không đúc khuôn như một.
Theo ngày tháng gởi đi, anh hư cấu những diễn tiến thay đổi theo thời gian,
đúng tính cách sâu sát của anh. Có lần, Chi tâm sự với tôi, thư anh Chiến gởi về,
có kể với mẹ: anh bị sốt rét nặng, tưởng không qua khỏi,
may nhờ chính anh Quân đưa đi viện, rồi lại hiến 2 đơn vị máu để cấp cứu cho
anh ấy. Tôi ngầm hiểu, trong những ngày cuối đời, anh Chiến đã có kế hoạch
định hình dần cho mẹ mình sự mất mát, để mẹ không quá đau thương khi biết tin
con trai mình hy sinh. Ngoài ra, những lời khen ngợi, tri ân của anh Chiến đối
với anh Quân, dù chỉ thoáng qua trong thư, cũng cho tôi thấy mục đích của anh,
muốn cho hình bóng anh Quân xuất hiện dần trong gia đình mình, nhất là với mẹ
mình và vợ mình.
Phụ
nữ có linh cảm nhạy bén trước những biểu hiện khác thường của nam giới.
Sau
khi nắm được nội dung các lá thư anh Chiến đã viết (và anh Quân gởi về), tôi hiểu
rằng kế hoạch điền vào chỗ trống cho hợp nghĩa… đã
được anh Chiến (và cả anh Quân nữa) xây dựng và đang thực hiện. Tự nhiên tôi thấy
chạnh lòng khi chợt nhận ra hình bóng anh Quân đang choáng ngợp trong tâm trí
tôi, dù tôi chỉ mới nói chuyện với anh qua điện thoại, chỉ biết thêm một ít
thông tin qua những lá thư của anh Chiến. Vậy mà, buồn cười chưa, tim tôi lại đập
rộn ràng, khi thấy Linh Chi chỉ tỏ thái độ thản nhiên khi nhắc đến anh Quân,
như nhắc đến những đồng đội thân thiết khác của chồng. Tuy nhiên, trước đôi mắt
sắc như dao của Linh Chi, tôi lại phải thản nhiên như không quan tâm gì đến anh
Quân.
Trong
lúc tôi xoay xở làm thủ tục xin ứng trước mấy tháng lương chuẩn bị cho Linh Chi
sinh (thu nhập gia đình dựa chủ yếu vào lương công chức của Linh Chi, lương hưu
của mẹ anh Chiến), thì Linh Chi nhận được ngân phiếu chuyển tiền tới mấy triệu
đồng. Ban đầu tôi nghĩ, bộ đội như anh Chiến làm gì có tiền
tử tuất cao như thế, thì thư kèm theo của anh Quân đã giải thích rõ. Đơn vị
đã xét trợ cấp khó khăn cho gia đình liệt sĩ, cộng với nguồn ủng hộ từ các anh
em trong đơn vị. Thôi thì được đồng nào quý đống đó, tôi hiểu cuộc sống ở biên
giới Tây Nam nhiều khó khăn, khoản tiền này đã thể hiện tấm lòng quý báu của đồng
đội rồi.
Rồi
đến ngày cháu Thắng chào đời. Tháng trước đó, Linh Chi đã về quê, nhờ đứa cháu gái
lên chăm sóc cho mẹ chồng, để chủ động lo việc sinh nở. Rất may, mọi việc đều
thuận lợi, không chỉ nhờ mẹ cháu thuộc dạng thắt đáy lưng ong
nên sinh nở dễ dàng, cháu Thắng lại là con bộ đội biên giới, nên khắp nơi,
từ cơ quan đến bệnh viện, đều tạo mọi điều kiện thuận lợi.
Đặc
biệt, khi nghe được tiếng khóc chào đời của cháu nội, mẹ anh Chiến như trẻ ra đến
chục tuổi. Tôi cảm nhận ngay thành quả của vở kịch mà tôi tham gia, và tôi tin
tưởng rằng vong linh anh Chiến (nếu có)
cũng toại nguyện. Mẹ anh Chiến thường xuyên giành quyền chăm sóc cháu nội, bà bảo
con trai đi xa thì đã có cháu nội thay, mẹ nhìn cu Thắng
cũng như thấy Chiến rồi…
Trước
sau, mẹ anh Chiến vẫn chưa biết gì về tin tức của con. Tôi cũng mong vở kịch
này kéo dài mãi, vì mẹ già như chuối
chín cây, hiện tại thì như vậy nhưng nếu nghe tin con trai duy nhất
không còn, chưa biết phản ứng của mẹ ra sao? Tôi dặn Linh Chi, đóng thùng thư
riêng có khóa của gia đình trước cổng nhà, phòng khi giấy báo tử anh Chiến được
gởi trực tiếp về nhà…
Buỗi
Lễ Thôi Nôi của cu Thắng kết thúc trong tiếng cười vui vẻ của mọi người. Theo
phong tục địa phương, gia đình đưa một loạt đồ dùng bằng nhựa cho cháu chọn, cu
Thắng đã vồ ngay lấy ống seringue nhựa (dĩ nhiên, không gắn
kim) và giữ rịt không rời. Bà Nội vui vẻ: lớn
lên cháu sẽ làm bác sĩ, chăm sóc sức khỏe cho cả nhà nhé. Rồi bà ước
ao: đợi Ba cháu về, cho cháu một em gái nữa
thì tuyệt! Cả nhà cười ồ, nhưng rõ ràng tiếng cười của Linh Chi và
tôi đều có nét gượng gạo.
Cuối
buổi, Linh Chi kéo tôi ra ngoài, nói nhỏ: Theo kế hoach,
tháng sau anh Quân sẽ mang quân tư trang của anh Chiến về giao cho gia đình.
Anh chỉ ghé Huế một buổi rồi về quê. Tao hẹn gặp anh ấy sáng chủ nhật đầu
tháng, ở quán cà phê Mimosa, mày đi với tao nhé! Tôi xao xuyến trong
lòng, vờ ngẩn ngơ: Chuyện gia đình
mày thì kéo tao vào làm gì? Linh Chi nghiêm nghị: Việc cần thì tao mới nhờ mày. Mày đi với tư
cách bạn, và với tư cách quân sư nữa. Tôi gật đầu, hỏi: Mà mày định nói
chuyện gì? Linh Chi nhỏ giọng: Tới khi đó mày sẽ
biết. Tao cần nắm một số thông tin rồi mới quyết định. Nhớ thu xếp đi với tao
nhé.
Tôi
mỉm cười, ít nhất mình cũng gặp trực tiếp anh Quân đã mọi thứ tính sau. Tự
nhiên tôi thấy lo lo. Anh Chiến và Linh Chi có tên cùng âm CHI, thì bây giờ anh
không còn nữa! Anh Quân và tôi (Quỳnh) có tên cùng âm QU, liệu có rủi ro gì
không?
***
Minh Quân, Trung đội trưởng Trinh sát:
Tháng
3, năm 1979…
Tội
nghiệp thằng Chiến bạn tôi. Khuôn mặt đẹp trai như tài tử điện ảnh (đẹp hào
hùng như tài tử Trung Quốc, chứ không ẻo lả như tài tử Hàn Quốc đâu) không còn
nữa. Trong đợt chống cường tập cuối chiến dịch, để Tổ Cứu thương đưa thương
binh rút ra hậu cứ, Tổ tam tam của Chiến nhận ở lại giữ chốt, đã lãnh trọn mấy
quả B41. Khi chúng tôi cùng thê đội bổ sung quay lại cứu viện, hai đồng đội của
Chiến đã hy sinh, còn Chiến, thân xác tả tơi như cái mền rách. Lửa B41 đốt chảy
bỏng gần hết khuôn mặt của Chiến, mắt phải đã hỏng hoàn toàn, mắt trái chỉ còn
thấy lờ mờ. Cánh tay trái của Chiến bị cối 82 dập nát, xương thịt bắn tung tóe
khắp nơi. Vất vả lắm, chúng tôi mới đưa Chiến về đến trạm phẫu thuật tiền
phương để cứu chữa. Hai tuần nằm viện, nhiều khi tưởng Chiến không qua khỏi,
nhưng thật kỳ lạ, Chiến vẫn mở được mắt sau những ca phẫu thuật hàng chục tiếng
đồng hồ. Khi nghe câu nói đùa của Chiến: cái số tao sống
dai lắm, Quân ạ… tôi biết hắn vẫn sống nhăn, như hồi nhỏ, cùng chăn
trâu, đi học, nhập ngũ với tôi. Tôi an ủi Chiến: còn
giữ được cái gáo về với Bọ Mạ là tốt rồi, à với em Chi nữa chứ! Hắn
cười méo mó.
Ngày
trước, Chi đã chọn Chiến giữa hai chúng tôi, không phải vì hắn đẹp trai hơn, mà
vì cái gì khác, chúng tôi không rõ. Hắn đòi tôi đưa gương soi cho hắn ngắm dung nhan mùa hạ của mình, rồi ngăn tôi khi định
viết thư về nhà, báo tin Chiến còn sống… Chiến nhếch mép: Bây
giờ tao đẹp trai như thằng Quasimodo thế này, mày định tập cho Chi làm
Esremalda hả? Tôi gượng gạo: Thì Chi vẫn là vợ của mày mà! Chiến
gằn giọng: Ngày trước Chi là vợ, còn ngày nay tao
là cục nợ, mày biết không? Làm sao con người xinh tươi, đẹp đẽ như Chi lại có
thằng chồng có hình thức ma chê, quỷ hờn như tao được? Tôi im lặng.
Chiến
xuống giọng: Mày có còn là bạn của tao không, Quân?
Tôi cười: Có khi nào tao chẳng là bạn mày đâu. Chiến
ngậm ngùi: Vậy thì tốt. Mày nghe tao đây. Xem như
đối với gia đình, đối với Linh Chi, tao đã chết rồi! Tao chỉ ngại, tin tao chết
sẽ làm ảnh hưởng đến bệnh tình mẹ tao, tháng trước bà mới nhập viện điều trị
tai biến do huyết áp cao. Chi đã có thai sang tháng thứ tư, nhưng tao tin Chi sẽ
đủ nghị lực để vượt qua, vì đứa con sau này. Bây giờ, mày gọi điện về cho Quỳnh,
bạn cùng cơ quan của Chi, báo tin tao đã mất, nhưng dặn Quỳnh từ từ rồi báo cho
Chi hay. Với mẹ tao, chắc khó đón nhận hung tin này. Tao chỉ mong sao Cụ sống đến
ngày Chi sinh, hy vọng cháu nội sẽ làm nguồn động viên cho Cụ vượt qua nỗi đau.
Mày nói với Quỳnh, mỗi tháng sẽ có một lá thư tao đã viết sẳn, nhờ mày gởi về
Quỳnh chuyển cho gia đình, cho tới ngày con tao chào đời…
Tôi
chớp mắt: Vậy ai sẽ lo cho Nhi và con sau này?
Chiến cười: Tao muốn mày là bạn vì vậy. Tao sẽ xin ở
lại mãi trong quân đội. Lương, phụ cấp khu vực, phụ cấp thương binh của tao sẽ
gởi về cho Chi và con, mày chỉ tìm cách giải thích hợp lý. Tao tính rồi, những
lá thư của tao sẽ đưa hình ảnh mày dần dần vào gia đình tao, và cuối cùng mày sẽ
thay thế tao, đối với Chi và con, thậm chí cả mẹ tao nữa.
Tôi
ngần ngừ: Liệu Chi có chấp nhận không? Chiến nhún vai: Tao xác định rồi. Tao đâu muốn Chi hy sinh tuổi xuân để
thờ chồng, nuôi con suốt đời. Để thay thế tao, mày là thằng phù hợp nhất.
Thương tao, mày sẽ lo cho con tao, như chính con mày. Với Chi, ngày trước, mày
cũng thích Chi phải không? Tôi lúng túng: Tao
cũng không biết nữa. Chiến ngậm ngùi: Cứ
xem như tao đã chết rồi, tao nhờ mày gánh giúp món nợ trần ai cho tao vậy…
Mọi
việc tiến hành đúng như chúng tôi dự định. Tôi đã gởi sáu lá thư của Chiến viết
(bằng tay phải còn lại) về cho gia đình, đến ngày sinh cu Thắng (mọi thông tin đều biết qua Quỳnh, vì trên lý thuyết,
Chiến đã mất, có ai để nhận thư gia đình đâu?). Gộp lương, phụ cấp
thương tật và phụ cấp khu vực trong mấy tháng của Chiến được một khoản tương đối,
anh em đơn vị ủng hộ ít nhiều, tôi mạnh dạn gởi ngân phiếu về cho Linh Chi, để
chuẩn bị cho ngày cu Thắng chào đời. Sau đó, Chiến không viết nữa, vì khi đó cu
Thắng đã chào đời, hy vọng Bà Nội đã ổn định…
Tuy
nhiên, vấn đề vẫn chưa hết. Tôi còn nhớ lời hứa mang sẽ quân tư trang của liệt sĩ Trần Quyết Chiến về cho gia đình, dự
định sẽ tìm cách nói quanh co, đổ lỗi cho các thủ tục hành chính phức tạp quá,
nên chưa mang giấy chứng nhận liệt sĩ về được.
Tuy
nhiên, tôi linh cảm mình khó lọt vào
được gia đình Linh Chi như đã dự tính với Chiến, vì trước sau, đối với Linh
Chi, tôi chỉ là cái bóng mờ. Những điều Chiến kể trong thư quá mờ nhạt để thuyết
phục con người sâu sắc như Linh Chi. Thôi thì, một
liều, ba bảy cũng liều, cầm bằng con trẻ chơi diều đứt dây. Tôi gói
ghém hai bộ quân phục của Chiến, bộ đồ dành cho chiều cao 180cm, chắc chắn mọi
người nhận ra. Một quyển sổ tay có nét chữ của Chiến, hai tấm ảnh của mẹ Chiến
và của Linh Chi, trước đó Chiến phải lùng khắp Kompong
Cham, tìm một hiệu ảnh tư nhân để chụp lại. Chiến ngậm ngùi: Tao chỉ giữ ảnh chụp lại thôi, mày mang ảnh gốc về,
Linh Chi mới tin được. Nhớ mang ảnh cu Thắng cho tao nhé. Chúng tôi chia tay
nhau trong tiết chiều se se lạnh.
Tháng
11, năm 1980…
Quán
cà phê Mimosa, đường Hùng Vương, không xa Bến xe Phía Nam bao nhiêu. Tôi dự định
xong việc, sẽ đi chuyến xe Huế về Vinh Thanh, quê mẹ của tôi. Nhưng mọi việc không như tôi tính…
Bộ
quân phục còn nhuốm bụi rừng núi giúp hai cô phát hiện ra tôi ngay, khi tôi ngơ
ngác bước vào quán. Linh Chi vẫn đẹp như ngày nào, tuy có hơi đẫy ra một tí. Gái một con mà! Cô gái mảnh mai bên cạnh chắc
là Như Quỳnh, bạn qua điện thoại với tôi. Hai ly chanh muối trước hai cô còn đầy,
chắc họ mới tới chưa lâu. Thủ tục giới thiệu qua nhanh, vì Linh Chi và tôi đã
biết nhau trước.
Tôi
lóng ngóng đặt giò lan rừng trước mặt Linh Chi, lúng túng: Anh
tặng gia đình em giò lan rừng. Của một đồng,…
Như
Quỳnh tiếp lời: … nhưng công một nén! Còn quà của em
đâu?
Tôi
ngớ người, vì tưởng chỉ gặp Linh Chi thôi, trao mấy thứ của Chiến rồi đi. Có ai
ngờ hai người cùng đi với nhau.
Tôi
đánh trống lảng: Cu Thắng thế nào, Linh Chi? Bà nội cháu
khỏe không? Linh
Chi điềm đạm: Cháu ở nhà với Bà. Cả hai bà cháu đều khỏe. Em cảm ơn
đơn vị các anh đã quan tâm giúp đỡ, khi em sinh cháu.
Linh
Chi mỉm cười: Anh uống gì, gọi đi, rồi mình nói chuyện.
Chắc hơi lâu đó! Tự nhiên tôi thấy ớn. Có tật
thì giật mình. Tôi gọi ly cà phê đen đá, nhấp một ngụm để dấu xúc động.
Linh
Chi nhẹ nhàng: Trước khi vào việc, em muốn giới thiệu
với anh về công việc hiện nay của em. Em làm Quản thủ Thư viện của Trường, thỉnh
thoảng cũng tham gia Hội đồng Xử lý các vụ đạo văn…
Tôi
nghe mà chóng cả mặt. Sao Linh Chi lại đề cập tới chuyện đạo văn? Tôi có ăn trộm
văn của ai đâu?
Linh
Chi rành rẽ: Em thường được Hội đồng phân công theo
dõi tính logic của các văn bản không chính gốc, từ đó phát hiện những điểm vi
phạm. Hôm nay, em muốn nói chuyện với
anh về sáu lá thư mà theo anh, anh Chiến đã viết trước khi mất, nhờ anh chuyển
về, để mẹ anh ấy nghĩ rằng con mình còn sống. Còn em, gần hai năm trước, anh đã
báo thông qua Quỳnh: anh Chiến đã mất sau khi viết cho em sáu lá thư trong hai
tuần cuối đời… Tôi
ấp úng: Đúng vậy…
Linh
Chi nghiêm giọng: Nếu đúng như vậy, anh vui lòng
trả lời cho em những thắc mắc sau đây. Thứ nhất, sáu lá thư anh Chiến viết trong hai tuần ở bệnh viện trên các loại giấy
khác nhau: ba lá đầu tiên trên giấy Ford, hai lá tiếp theo trên giấy Couché
matt, lá cuối cùng viết trên giấy Crystal. Bệnh viện làm gì có đủ các loại giấy
này để thương binh viết thư? Thứ hai,
lá thư cuối cùng của anh Chiến, (ghi tháng 10 năm 1979 nhưng được viết từ tháng
4), có nhắc đến cu Thắng. Em sinh con so, chỉ sau 38 tuần, cu Thắng sinh vào
tháng 9. Làm sao từ tháng 4, anh Chiến đã biết em sinh con trai, và đặt tên là
Thắng? Thứ ba, khoản tiền anh gởi về
cho em cao hơn nhiều so với chế độ phụ cấp cho gia đình liệt sĩ theo quy định,
nguồn gốc ở đâu? Từ những nghi ngờ đó, đầu tháng trước, em đã gởi thư đến Bộ Tư
Lệnh Mặt Trận 479, hỏi về hồ sơ Liệt sĩ Trần Quyết Chiến, quê ở Thừa thiên Huế.
Thư trả lời đây: không có liệt sĩ nào ở Thừa thiên Huế tên Trần Quyết Chiến,
mà chỉ có Thương binh hạng 1/4 tên Trần Quyết Chiến, quê ở Phú Vang, Thừa thiên
Huế. Anh có muốn em đọc chi tiết lá thư
trả lời không?
Như
học sinh không thuộc bài, bị Cô giáo quay như chong chóng, tôi hoảng hồn, lắp bắp
như chó ăn vụng bột: Thôi thôi, anh chịu
thua Linh Chi rồi! Anh xin khai tất cả đây! Tôi thuật lại chi tiết những dằn vặt của
Chiến khi nằm viện, việc trao đổi với tôi về kế hoạch điền
vào chỗ trống cho hợp nghĩa… Linh Chi im lặng ngồi nghe, nét mặt
không lộ một chút phản ứng. Như Quỳnh cũng im thin thít theo dõi, chẳng nói lời
nào.
Linh
Chi điềm đạm: Anh đã nói xong chưa, tới phiên em nói
nhé!
Giọng
Linh Chi cao dần lên: Các anh là đàn
ông, nên lời nói sặc mùi gia trưởng! Các anh chỉ suy luận thế này, quyết định
thế kia, có bao giờ các anh đặt mình vào vai trò phụ nữ để suy nghĩ không? Anh
Chiến nghĩ người chồng phải có bề mặt xứng đáng với vợ, nhưng anh ấy có nghĩ,
người vợ phải có chiều sâu xứng đáng với người chồng không? Phụ nữ chúng em yêu
hình bóng anh bộ đội, không phải vì bộ đội dễ điều khiển như chúng em nói đùa
trước đây, mà chính vì bộ đội đã hy sinh xương máu để bảo vệ sự bình yên cho
chúng em, cho gia đình chúng em. Các anh đã chẳng tiếc tính mạng, thì chúng em
đâu có thể sĩ diện mà không dám sống chung với người chồng bị thương tật do chiến
tranh? Sau này, cu Thắng lớn lên, nó sẽ tự hào khi có cha đổ xương máu cho Tổ
quốc, nhưng chắc nó sẽ buồn khi thấy mẹ nó bị cha đánh giá thấp quá!
Đưa
tay quệt hai dòng nước mắt chảy ròng ròng trên má, Linh Chi tiếp: Tiếc là em chỉ gặp anh thôi, chứ gặp anh Chiến bây giờ,
em sẽ tát anh ấy mấy cái về việc coi thường phụ nữ chúng em! Rồi sau đó, em sẽ
lôi tuột anh ấy về nhà, cho gặp Bà Nội và cu Thắng, bắt anh ấy thực hiện đầy đủ
nhiệm vụ làm con, làm cha của mình!
Có
tiếng cười rúc rích của Như Quỳnh: Nhiệm vụ làm chồng
nữa chứ! Cu Thắng đang thích có em mà! Chỉ tội cho riêng tao…
Linh
Chi quay phắt lại nhìn tôi: Anh Chiến và anh định
thu xếp cho anh lọt vào nhà em, thì em
đã đóng sập cửa từ chối rồi! Sao anh không nghĩ đến gia đình Quỳnh, cũng yêu
thương, mến chuộng bộ đội như gia đình em, có khác gì đâu? Quỳnh, tao giành lấy
giò lan rừng, nhường anh Quân cho mày…
Tôi
sững sờ, lúng túng nhìn Như Quỳnh. Tôi tưởng Như Quỳnh sẽ xù lông cánh lên, vặc
lại Linh Chi, nhưng ơ kìa, lạ chưa? Mặt Như Quỳnh đỏ như gấc chín, em nhìn lảng
ra chỗ khác, tránh cái nhìn đăm đăm của tôi.
Lòng
rộn ràng mở hội, tôi tự nhủ trong lòng: Quỳnh ơi, hôm nay,
nhất định em phải cùng về quê với anh nhé!
(viết nhân Kỷ niệm 40 năm Ngày Giải
phóng Kampuchia 07/01)